Op 7 augustus jl. stierf in Tárrega (provincie Lérida, Spanje), Francisco Carrasquer, een Spaanse intellectueel die zich buitengewoon verdienstelijk heeft gemaakt op het terrein van de culturele betrekkingen tussen Spanje en Nederland.
Hij groeide op in een gezin met anarchistische sympathieën, bezocht in Barcelona een school die al evenzeer het anarchisme was toegedaan en bracht enkele jaren door in een seminarie. Zijn spirituele leven stoelde niet op religieuze ideeën maar op het gedachtegoed van Kropotkin en Bakoenin, dat inmiddels in Spanje, en vooral in Barcelona, was binnengekomen. Zijn leven lang zou hij een afkeer hebben van alles wat rook naar Kerk of macht. Dat hij geen fanaat was blijkt o.a. uit het feit dat hij, toen in de eerste dagen van de Burgeroorlog de menigte het klooster van Pedralbes wilde bestormen, op de barricade klom en de kokende massa tot andere gedachten wist te brengen. Als zo vele anderen trok hij, toen Franco gewonnen had, over de Pyreneeën, naar Frankrijk in de hoop daar veilig te zijn, maar hij werd, met vele lotgenoten, geïnterneerd. Toen begon een leven in Frankrijk, waar hij o.a. loopjongen was van een warenhuis, en ten slotte de kans kreeg psychologie te studeren aan de Sorbonne. Een poging clandestien terug te keren naar Spanje mislukte en hij werd ingedeeld in een strafbataljon in Noord Afrika. Na verloop van enkele jaren kwam hij vrij.
In 1953 wordt hij uitgenodigd te komen werken bij Radio Nederland Wereldomroep, waar hij voor de culturele afdeling talloze teksten leest. Hij promoveert aan de Leidse Universiteit en werkt achtereenvolgens bij Dr. G.J. Geers in Groningen en van 1963 tot zijn pensioen aan de Leidse letteren faculteit, in beide gevallen voor moderne Spaanse letterkunde. Eenmaal in Holland ontdekt hij de Nederlandse literatuur, en in het bijzonder de Nederlandse poëzie, waaraan hij verder zijn leven zal wijden. Hij vertaalt Max Havelaar voor de Spaanse lezer en produceert daarnaast een stroom van vertalingen waardoor het Spaanse cultuurgebied kennis kan nemen van de Nederlandse poëzie. Hij doet dit werk met een warme betrokkenheid en zoekt contact met alle schrijvers die hij in het Spaans vertaalt. Daarnaast schept hij een eigen oeuvre in zijn moedertaal. Voor zijn vertaalwerk krijgt hij de Martinus Nijhoffprijs en daarnaast zowel in Nederland als in Spanje hoge onderscheidingen. Nederland zou er goed aan doen dit zeldzame werk van een exceptioneel ambassadeur te herdrukken.
Jan Lechner, Emeritus Hoogleraar Spaanse Taal- en Letterkunde, Universiteit Leiden